انواع پله و كاربرد آن

له يكي از كاربردي ترين قسمت هاي معماري است و در هر خانه اي به نحوي وجود دارد ، پله هاي طبقات ، پله هاي حياط ، پله هاي درون خانه ، پله هاي ورودي منازل و زيباترين نوع پله ، پلكان دكوري در خانه هاي چند سطحي كه بسيار مجلل و با شكوهند و حتي گاهي دقيقا زيباترين جزء آن خانه هستند

بررسي انواع پله و كاربرد آن

پلكان بخاطر داشتن يك شكل منظم هندسي و تكرار هاي نظام مند در چشم انسان كه ذاتا دوستدار نظم است زيبا جلوه مي كند . اما بايد انواع پله را شناخت و كاربرد هر كدام را دانست تا اشتباهي در هنگام تصميم گيري ، برنامه ريزي و اجرا و حتي تعميرات رخ ندهد . شايد پله تمام چوب بسيار گران و شيكي كه دوست داريد را به يك انتخاب جاي مناسب كلا از جلو چشم خارج كنيد . و يا شايد حضور يك پله نابجا هم فضاي زيادي را اشغال كند و هم بسيار نازيبا جلوه كند .

اجزاي پله

 پله از ۳ قسمت اصلي پله ، سطح شيب دار و پا گرد و سه قسمت فرعي خيز پله ، آب چكان و نرده تشكيل شده است .

سطح شيب دار همان پايه يا شاسي پله است كه بقيه پله روي آن سوار مي شود . پاگرد ها براي پيچش و تغيير مسير در هنگام بالا رفتن از پله در نظر گرفته مي شود . خيز پله درجه شيبي است كه از پايين به بالا براي كل پله در نظر گرفته مي شود . اگر پله ها قسمتي در كنارشان داشته باشند كه شيار باريكي است و آب از آن گذر مي كند به آن قسمت آب چكان پله مي گويند . دور تا دور پله نياز به حفاظ دارد كه به آن حفاظ پله يا نرده پله گفته مي شود كه داراي جنس ها و طرح هاي مختلفي است كه باعث ايجاد امنيت شده و از سقوط جلوگيري مي كند و مي توان از دست هم به عنوان نيرويي كمك كننده براي بالا رفتن از پله استفاده كرد .

پله استاندارد

پله ، يكي از اجزاي ساختمان است كه رعايت اصول و استاندارد مهندسي در آن بسيار واجب است . پله ايكه به روش صحيح مهندسي ساخته نشده باشد هميشه باعث آزار و خستگي و دلزدگي است و تغيير و تعمير آن هم بسيار هزينه بر و دشوار است . انسان ها معمولا حداكثر 12 پله را پشت سر هم براحتي طي مي كنند . بنابراين در هر قسمت پله خوب است كه 12 پله پشت سر بگذاريم و در بين آنها پاگرد . پله هايي كه ارتفاع زيادي دارند باعث خستگي پا مي شوند استاندارد ارتفاع پله 18 سانتي متر است . اندازه كف هم 33 سانتي متر حداقل بايد باشد تا براحتي بتوان بر روي پله قدم گذاشت . يكي از واجبات پله ، نرده و يا حفاظ است كه بايد ارتفاع آن ها حداقل 80 سانتي متر باشد . تا ايمني حفظ شود .

معرفي انواع پله

پله ها از سه منظر طبقه بندي مي شوند :

• از نظر مصالح بكار رفته
• از نظر كاربرد پله
• از نظر شكل ظاهري

از نظر مصالح بكار رفته ، پله ها انواع متفاوت دارند ، انواع پله چوبي ، پله فولادي ، پله سنگي ، پله بتني ، پله پلكسي و پله چوبي- فلزي پله هاي شيشه اي و ... وجود دارند . هر كدام از اين پله ها قابليت ها و زيبايي هاي منحصر بفرد و كاربردهاي خاص خود را دارند .

از نظر كاربرد هم پله ها به دسته هاي مختلفي مثل پله هاي بيروني ساختمان ، پله هاي طبقات ، پله هاي ورودي ، پله هاي حياط و فضا هاي باز و پله هاي دكور و تزئيني و ... طبقه بندي مي شوند .

به لحاظ شكل ظاهري ، پله هاي مستقيم ، پيچ ، نيم پيچ ، يك طرفه ، دو طرفه و ... هستند .

در ادامه اين نوشتار با برخي از انواع پله آشنا مي شويم .

پله مستقيم

ساده ترين شكل پله است ، پله اي كاملا راست بدون هيچ تغيير جهت ، خمش و پيچي . طول اين نوع پله بلند تر از ساير پله هاست به همين دليل در جاهايي كه فضا براي پله زياد است مي توان از اين پله استفاده كرد . شكل كلي اين پلكان بر روي كاغذ مستطيل شكل است . پلكان مستقيم خود به چند دسته تقسيم مي شود :

• پله مستقيم يك طرفه ، طول اين پله ها معمولا بلند است فضاي زيادي اشغال مي كند و بالا رفتن از آنها خسته كننده است .
• پله مستقيم دو طرفه با پاگرد وسط با سه بازو ، معمولترين و رايج ترين نوع پله هستند . يك رديف پله داريم يك پاگرد و بعد رديف دوم ، در پاگرد پا كمي استراحت مي كند و از خستگي آن كم مي شود .
• پله مستقيم دو طرفه با دو پاگرد و سه بازو . داراي دو رديف پله كم عرض و يك رديف پله عريض است . معمولا مخصوص فضاهاي تجاري اداري است .
• پله مستقيم سه طرفه با دو پاگرد و سه بازو .  از اين پله در ساختمان هايي كه ارتفاع بين طبقات بلند و فضاي پله كم است استفاده مي شود . از فضاي بين اين پله ها مي توان براي تعبيه آسانسور استفاده نمود .

پله پيچ

زيباترين نوع پله ، پله پيچ است . معمولا اگر جا براي تعبيه پله مستقيم كم باشد ازين نوع پله استفاده مي شود . بسته به فضا مي توان زاويه پيج را كم و زياد در نظر گرفت . انواع پله پيچ :

• پله با پيچ قائم
• پله با پيچ تزئيني

پله با پيچ قائم داراي پاگردي است كه در پاگرد آن چند پله با چرخش قرار مي گيرد .

پله با پيچ تزئيني در ساختمان هاي دوبلكس و لاكچري ديده مي شود . اين پله ها معمولا عريض است . هرچه خانه مجلل تر و بزرگ تر باشد پله آن را مي توان عريض تر و با متريال گران تر مانند چوب و يا سنگ مرمر در نظر گرفت . گاهي بر روي پله ها فرش مناسب راه پله هم استفاده مي شود كه بر زيبايي پله مي افزايد .

پله هاي مدرن

كلمه مدرن كه به ميان مي آيد بسياري از قوانين كنار مي رود ، خلاقيت بروز ميكند و سنت ها شكسته مي شود . راه پله هاي شيشه اي ، پله هاي تركيبي مثل تركيب سنگ و چوب ، سنگ و آجر ، چوب و شيشه و ... . گاهي از فضاي زير پله براي ساخت كتابخانه ، اتاقك هاي انباري ، چايخانه هاي سنتي و ... استفاده مي كنند . كه اين موضوع نيز بر مدرنيته داستان مي افزايد . در ساخت پله هاي مدرن مي توان نرده ها را در انواع و اقسام مختلف بكار برد .

راه پله چوبي

اين نوع راه پله اگر از نوع پيچ هم باشد بسياري شيك و مجلل است . به خانه انرژي و زيبايي مي دهد . مي توان با تركيب نورپردازي با اين پله ، جلوه خاصي به خانه داد . تنها موضوعي كه بعد از قيمت بالا ممكن است شما را از داشتن اين نوع پله و راه پله منصرف كند ، نگهداري دشوار آن است .

راه پله چوبي بزرگ در وسط سالن گويا نشان از ثروتمندي است . اگر يك پيانو گرند هم دركنار آن باشد ، با نوري ملايم بر روي پيچ پله و پيانو منظره تكميل است . تاثير نور در طراحي دكوراسيون داخلي را فراموش نكنيد .

راه پله شيشه اي

كاربرد شيشه در معماري ، به پنجره ها ختم نمي شود . پله هاي شيشه اي نوعي از راه پله هاي مدرن محسوب مي شوند . از شيشه هاي ضخيم و نشكن براي ساخت ان استفاده مي شود . اما همچنان بالا و پايين رفتن از آنها دلهره آور است خصوصا براي كساني كه ترس از ارتفاع دارند و حالا زير پاي خود را هم مي بينند .

پله هاي بدون پايه

برخي از انواع پله را مي توان از يك طرف به ديوار وصل كرد . طوريكه انگار از ديوار بيرون آمده اند و به جايي وصل نيستند . اين نوع از پله ها ظاهري بسيار غير عادي براي بيننده دارند .